Als Romeinen geen tijd hadden gehad om de wereld te veroveren (of het stukje wereld dat ze kenden), zouden de meeste Europese talen tegenwoordig heel anders zijn. Hoe verder de Romeinse legioenen marcheerden en overwonnen, hoe verder de Latijnse taal ging. In continentaal Europa stierven veel lokale dialecten vanwege de Romeinse gewoonte om de veroverde inheemse bevolking hun officiële taal en cultuur op te leggen.
Zelfs na de val van het Romeinse rijk was het Latijn zo goed ingeburgerd in de provincies van Rome dat het de taal werd die gewoonlijk door de meeste Europese inwoners werd gesproken. Op één uitzondering na, Brittania. De afgelegen provincie op de Britse eilanden strekte zich uit de Muur van Hadrianus. Daar deed het Latijn het niet zo goed. Nadat de laatste Romeinse legioenen zich terugtrokken naar Rome, vonden vele opeenvolgende invasies plaats. De eerste en waarschijnlijk belangrijkste met betrekking tot de evolutie van de taal op het eiland was de invasie van de Germaanse Angelsaksische stammen al in de 6e eeuw.
De Angelsaksische taal nam het Latijn over en tegen de 7e eeuw was het Oud-Engels de lingua franca (gemeenschappelijke taal). Het Latijn liet echter belangrijke sporen achter in de Engelse taal. Taalkundigen bevestigen dat ten minste 70% van alle Engelse woorden, direct of niet, afkomstig is van het Latijn dat in het hele rijk werd gesproken.
Tegenwoordig wordt de taal die rechtstreeks is geërfd van het Latijn (die dezelfde grammatica, syntaxis, lexicon, enz. deelt) Romaanse talen genoemd en vanwege de kolonisatiegeschiedenis van Europese machten in de afgelopen 600 jaar worden Romaanse talen gesproken door meer dan 1 miljard mensen op de planeet. Van Zuid-Amerika tot Canada, van Portugal tot Nieuw-Caledonië (ten oosten van Australië).
Het Latijnse alfabet wordt ook gebruikt door 39% van de wereldbevolking, meer dan 3 miljard mensen. Landen die taal niets met Latijn te maken hebben; zoals Maleisië, Indonesië, de Filippijnen of Turkije gebruiken hetzelfde alfabet als Engeland. Om al die redenen en meer, zullen we je laten zien hoe het leren van Latijn je Engels daadwerkelijk kan verbeteren.
Op zoek naar bijles Latijn doorheen Vlaanderen? Waar wacht je nog op? Superprof wijst je de weg. Talloze leraren staan bereid om je les te geven.
De geschiedenis van het Engelse alfabet
Latijn leren heeft bewezen de algehele cijfers voor talen van studenten te verbeteren (althans in de VS, waar examenresultaten aantonen dat Latijnse studenten ook betere cijfers halen voor alle andere vakken). Om een taal te leren, kan je niet zonder alfabet. Dat is geen probleem, omdat het Engelse en Latijnse alfabet (bijna) hetzelfde is.
De archaïsche versie van het Romeinse alfabet had slechts 20 letters. G, J, U, W, Y en Z waren niet aanwezig. Veel letters waren eigenlijk Griekse alfabetletters die in het Latijnse alfabet moesten worden opgenomen, zonder enige wijziging in het schrift (A, B, E, I, K, M, N, O, T en X). Het gebruik van de K was uiterst zeldzaam en C kwam veel vaker voor.
Het schrijven van andere letters veranderde in de letters C, L, S, P, R en D in het Romeinse alfabet. De letters V, F en Q die niet langer door de Grieken werden gebruikt, werden ook overgenomen in het Romeinse rijk.
Tijdens de 3e eeuw voor Christus zijn de letters G, Y en Z, allemaal afgeleid van het Griekse alfabet, toegevoegd aan het Romeinse alfabet om te helpen bij de transcriptie van vreemde woorden. De letters J, U en W verschenen tijdens de middeleeuwen en hielpen bij de transcriptie van sommige woorden en hielpen bij het onderscheiden van medeklinkers van klinkers (J en U werden tot dan gebruikt als medeklinker en klinker).
Het Latijnse alfabet werd voornamelijk geleend van hun Etruskische buren, die zelf het Griekse alfabet grotendeels hadden gekopieerd en aangepast, die zelf vooral het Fenicische alfabet hadden aangepast. Het werd voor het eerst gebruikt om het archaïsche Latijnse dialect te transcriberen dat ontstond in het Latium, een regio in Midden-Italië. In tegenstelling tot andere continentale talen, en meestal vanwege de invloed van Proto-Germaanse talen, gebruikt het Engels geen accenten op letters, op enkele uitzonderingen na.
Ontdek hoe het leren van Latijn je zal helpen uit te blinken in de klas!
Word een ware Etymologie-Kampioen
Etymologie is afgeleid van het Griekse etumon, wat 'ware zin' betekent en logia die verwijzen naar 'de studie van'. Als wetenschappelijk veld is het de studie van de geschiedenis van de woorden en hoe ze zich in de loop van de tijd hebben ontwikkeld, zowel in vorm als in betekenis.
Omdat Groot-Brittannië ooit werd bezet door de Romeinen, en vervolgens door de Anglo-Saksen, en de Noren, de Denen en uiteindelijk de Normandiërs (hoofdzakelijk Frans), staat het Engelse dialect vol met woorden die een compleet andere oorsprong hebben.
Er zijn bijvoorbeeld veel Duits-Latijnse woorden in het Engels. Meer dan 80% van de Franse woorden komt uit het Latijn, maar 29% van de Engelse zelfstandige naamwoorden, werkwoorden en bijvoeglijke naamwoorden komen uit het Frans. Enkele veel voorkomende voorbeelden hiervan:
- cul-de-sac (kew-duh-sahk): daterend uit het 14e-eeuwse Frans, lit. ‘Onderkant van de zak’, wat betekent een doodlopende weg (straat) betekent.
- déjà vu (deh-zhah vew): letterlijk "al gezien".
- liaison (lyay-soh (n): in het Frans betekent het een ‘binding’, die verschillende dingen kan beschrijven, zoals een relatie, een affaire, een link, een verbinding of een chemische binding.
- sauté (soh-teh); letterlijk 'gesprongen'. Van het werkwoord ‘sauter’ (springen). Het wordt gebruikt als een bijvoeglijk naamwoord of een zelfstandig naamwoord en verwijst voornamelijk naar een kookmethode in Engeland.
- Eh voila ! (eh vwah-lah): letterlijk ‘daar zien’; in het Frans wordt het gebruikt om aan te kondigen dat iets is voltooid of gedaan met succes, met een gevoel van tevredenheid of trots..
Latijnse woorden die we vandaag de dag nog gebruiken!
En om het nog eenvoudiger te maken, zijn veel woorden die we dagelijks in het Engels gebruiken, exact hetzelfde gebleven als in hun Latijnse versie. Heb je geen idee wat deze woorden zouden kunnen zijn? Lees dan snel verder, we hebben een aantal van de meest bekende woorden voor je op een rijtje gezet!
- Alibi: dat ding dat je hard nodig hebt als je wordt verdacht van een misdaad. Alibi betekent "elders" in het Latijn. En als je ergens anders was, hoe had je dan die misdaad kunnen plegen?
- Agenda: van het Latijnse werkwoord "agere" dat handelen betekent, wordt agenda gebruikt om een lijst met items te beschrijven die tijdens een vergadering kunnen worden besproken, een actieplan of de bijbedoelingen van een bepaalde persoon.
- Ego: wat vandaag iemands eigenwaarde beschrijft, betekende eenvoudigweg 'ik' (voornaamwoord enkelvoud).
- Acumen: het zelfstandig naamwoord dat iemands snelle waarneming en scherpe geest beschrijft, komt van het Latijnse woord dat "scherp punt" betekent.
- Maximum en minimum: de Latijnse woorden die 'de grootste' en de 'kleinste' betekenen.
- Quid pro quo: de uitdrukking betekent "voor wat hoort wat", de term werd oorspronkelijk gebruikt door apothekers wanneer ze een ingrediënt door een ander zouden vervangen. Tegenwoordig wordt het meestal gebruikt om een uitwisseling van diensten te beschrijven: "Ik krab je op je rug als je de mijne krabt".
- Gratis: wat betekent vriendelijkheid in het Latijn, dit woord wordt gratis in het Engels gebruikt.
- Ultimatum: van het Latijnse woord voor “finaal” (ultimus), wordt het gebruikt om een vereiste te beschrijven dat door een partij aan een andere wordt gegeven, vaak als een dreiging van vergelding of oorlog.
- Veto: dit betekent 'ik verbied' in het Latijn, dit recht, vaak politiek, wordt gebruikt om het proces van een beslissing zoals de ondertekening van een nieuwe wet te stoppen.
- Vice Versa: de Latijnse uitdrukking voor 'de positie die is omgekeerd' wordt in het Engels gebruikt om een situatie te beschrijven waarin twee dingen of mensen zijn omgekeerd.
- Via: dit Latijnse woord betekent eenvoudigweg 'weg' maar wordt tegenwoordig meestal gebruikt om 'bij wijze van' of 'doorgaand' te zeggen.
- Visum: in het Latijn werd de uitdrukking gebruikt om een document te beschrijven dat was geverifieerd. Vandaag is het een vergunning waarmee je een vreemd land binnen kunt komen en die door de grensautoriteit wordt 'gezien'.
- Video: letterlijk "ik zie" in het Latijn, het woord wordt in het Engels gebruikt om elke film, korte clip of een oude VHS-cassette te beschrijven.
Het is nooit zo makkelijk geweest om een online cursus Latijn te volgen. Vind nu je geschikte privéleraar.
Dit alles laat zien dat het leren van Latijn eigenlijk je kennis van het Engels perfectioneert. Maar in tegenstelling tot Spaans, Frans of Italiaans, komt de Engelse grammatica uit de Germaanse taal en niet uit het Latijn. In het Engels is de standaardvolgorde van woorden Onderwerp, Werkwoord en Object (of SVO).
Tijdens het schrijven in het Latijn zal de volgorde van de woorden veel minder belangrijk zijn. De verbuiging van de woorden geeft je het onderwerp, het werkwoord en het object. Ontdek ook enkele van de grote voordelen van het leren van Latijn!
Daarom kan dezelfde zin op veel verschillende manieren in het Latijn worden geschreven. Hoewel de zin 'De kardinaal heeft de dienaar gestuurd' in het Engels of Nederlands maar op één manier kan worden geschreven, kan deze in het Latijn op vijf verschillende manieren worden geschreven:
- Servum mittit legatus,
- Mittit legatus servum,
- Legatus servum mittit,
- Servum legatus mittit,
- Mittit servum legatus.
Om verwarring bij het lezen van het Latijn te voorkomen, moet je de Latijnse verbuigingen volledig kennen. Er zijn 6 verschillende naamvallen voor bijna elk woord van de Latijnse taal:
- Nominatief: het markeert het onderwerp van een zin en verwijst naar de persoon of het object dat de actie uitvoert in de verklaring.
- Vocatief: het wordt gebruikt om iemand of iets indirecte spraak aan te spreken.
- Beschuldigend: het verwijst naar het directe object van een werkwoord en de betekenis ervan kan variëren afhankelijk van de propositie waarmee het wordt gebruikt.
- Genitief: is het kenmerk van bezit in het Latijn. Het is meestal het equivalent van het woord "van" in het Engels.
- Ontvangende: het verwijst naar de ontvanger van een actie, het indirecte object van een werkwoord. Het is het Latijnse equivalent van "tot" en "voor".
- Locatief: het verwijst naar de locatie waar een actie plaatsvindt. Dit werd op grote schaal gebruikt in het vroege Latijn, maar werd niet meer gebruikt tijdens de Klassieke Latijnse periode.
Superprof geeft 10 goede redenen om Latijn te leren ...
Dus, waar is Latijn nuttig voor?
Je denkt misschien "Waarom zou iemand een dode taal zoals het latijn willen leren". Het antwoord op deze vraag is niet zo heel ingewikkeld. Het leren van Latijn zal je vooral openstellen voor de cultuur en de beschaving van de Grieks-Romeinse wereld.
Je zult de oude Latijnse teksten van Ovidius, Cicero, Titus Livius, Seneca of Plinius de Jongere niet volledig kunnen begrijpen zonder enigszins nieuwsgierig te zijn naar het leven, de strijd en de hoop van de burgers van het Romeinse Rijk. Dus als je Latijn leert, zul je ook leren over:
- De antieke beschaving
- De geschiedenis van de klassieke literatuur
- De Grieks-Romeinse mythologie
- Het dagelijkse leven van de Romeinen
- De geschiedenis en geografie van Europa
- De kenmerken van de Romeinse Republiek en het rijk
Als je dit al allemaal weet, heb je een voorsprong bij die wekelijkse quizavond in je lokale pub, en door Latijn te leren spreken, lezen en schrijven, kun je ook veel gemakkelijker een van de andere Romaanse talen leren. Dus als je erover denkt om Italiaans, Spaans of Frans te leren, begin dan met Latijn, daarna is het echt een fluitje van een cent! Ook zal het je kunnen helpen bij medische opleidingen waar je vaker met Latijnse namen te maken zult krijgen!
Ontdek hoe het leren van Latijn je kan helpen oude beschavingen te ontdekken ...
Vond je dit artikel leuk? Laat een beoordeling achter!
Laden...
