Iedereen kent de Nobelprijs, maar weet je precies wat het is? Het is prima als je dat niet weet, we leggen het wel even uit. Het is een prijs gereserveerd voor degenen die hun leven hebben toegewijd aan onderzoek en academici, dit zorgt er ook voor dat mensen niet altijd precies weten wat de prijs is.
Het is onwaarschijnlijk dat veel mensen die je op straat tegenkomt, zonder aarzeling kunnen vertellen wie de laatste Nobelprijs voor Scheikunde of Natuurkunde heeft gewonnen, bijvoorbeeld. Vraag ze echter naar de laatste Super Bowl, het Wereldkampioenschap voetbal of een ander belangrijk sportevenement en je krijgt waarschijnlijk meer enthousiaste gokken.
Dit is jammer, want we zouden die wetenschappers en academici, die alles op het spel zetten om de beschaving vooruit te helpen en de wereld een betere plek te maken, moeten vereren.
Nobelprijs winnaars zijn immers degenen die nieuwe elementen ontdekken, nuttige gereedschappen voor genetische modificatie ontwikkelen en bijdragen aan de mensheid op een manier die maar weinig mensen doen.
Dit wil niet zeggen dat zij de enige academici zijn die er toe doen (maak je geen zorgen, we zullen later op controverses ingaan), maar Nobelprijswinnaars verdienen zeker brede lof voor hun inspanningen.
Er zijn twee op wetenschap gebaseerde Nobelprijzen: scheikunde en natuurkunde. Winnaars van de Nobelprijs voor Scheikunde worden vaak gevierd vanwege hun vooruitgang op dit gebied, en er zijn zelfs een aantal Belgen die de Nobelprijs hiervoor gewonnen hebben. Van de eerste winnaar van de Nobelprijs voor Scheikunde tot de meest recente zijn alle kandidaten voor de Nobelprijs voor Scheikunde het bewonderen waard.
In deze gids zal onze focus echter liggen op de Nobelprijzen voor Natuurkunde.
Zonder verdere omhaal, laten we ons verdiepen in de meest indrukwekkende prestaties op het gebied van de natuurkunde en de meest vooraanstaande Nobelprijswinnaars.
Wat is de Nobelprijs in de fysica?
De Nobelprijs voor natuurkunde werd voor het eerst in 1901 uitgereikt. Dit was enkele jaren na het overlijden van de wetenschapper waar de prijs naar vernoemd is: Alfred Nobel.
Alfred Nobel wijdde zijn leven aan de wetenschap, tot het punt dat hij de eerste persoon was die dynamiet ontdekte. Hij was ook een rijke zakenman die talrijke ondernemingen opzette en gedurende zijn leven een aanzienlijk fortuin vergaarde.
Bron: Unsplash, Credit: CDC
Dit fortuin, als we het zouden omzetten naar moderne termen, zou rond de 200$ miljoen waard zijn. Enkele jaren voor het overlijden van Nobel, doneerde hij het in 1896 aan de "Nobel Prize Foundation". De Zweed wilde niets liever dan de prestaties van zijn collega's in de wetenschap en andere academische disciplines eren, en de Nobelprijs was zijn manier om iets terug te geven aan deze wetenschappers.
De aller eerste Nobelprijs voor natuurkunde werd in 1901 toegekend aan de wetenschapper Wilhelm Conrad Röntgen. De prijs ontving hij voor zijn buitengewone diensten die hij heeft geleverd aan de wetenschap, door de ontdekking van de opmerkelijke stralen, die later naar hem vernoemd werden, de Röntgen stralen.
De Duitser werkte aan verschillende universiteiten voordat hij zich vestigde aan de Universiteit van München, waar hij al zijn onderzoek zou uitvoeren tot aan zijn overlijden. Hij wilde emigreren naar de Verenigde Staten, maar deze plannen kwamen nooit van de grond.
Om zijn bijdrage aan de natuurkunde te leveren, besteedde Röntgen zijn tijd aan het bestuderen van Kathodebestraling en ontdekte uiteindelijk röntgenstraling en hoe het als hulpmiddel kan worden gebruikt om het inwendige van het menselijke lichaam te onderzoeken. Deze straling wordt vandaag de dag nog steeds gebruikt in ziekenhuizen en dierenartspraktijken. Dit maakt hem een waardige winnaar van de eerste Nobelprijs voor natuurkunde, toch?
Andere bekende Nobelprijs winnaars
Nu je weet wat de Nobelprijs voor natuurkunde en scheikunde inhoudt, is het tijd dat we de geschiedenisboeken doornemen en enkele van de meest opmerkelijke Nobelprijswinnaars voor natuurkunde bespreken. Natuurlijk bespreken we ook waarom ze de prijs gewonnen hebben.
Het zou niet goed van ons zijn om de lijst te beginnen met iemand anders dan de man, van we velen geloven dat hij een immense bijdragen heeft geleverd aan de natuurkunde. Met zijn werk op het gebied van theoretische natuurkunde, heeft hij de wetenschap verder gebracht dan de meesten. We hebben het natuurlijk over niemand minder dan Albert Einstein!
Albert Einstein
Telkens wanneer het woord genie in een gesprek ter sprake komt, zal ten minste een persoon waarschijnlijk in hun gedachten een beeld krijgen van Albert Einstein. De naam van de man is bijna een synoniem met het woord en zal altijd herinnerd worden in de wereld van de natuurkunde.
Einstein werd geboren in Duitsland en werkte aan het Kaiser-Wilhelm-Instituut toen hij de prijs in Berlijn won. Het instituut staat tegenwoordig bekend als het Max Planck institut.
Zijn naam begon zijn ronde in de natuurkunde gemeenschap in het begin van de 20e eeuw, toen hij een reeks baanbrekende werken in de wetenschap produceerde. Zijn bekendheid bezorgde hem een baan aan verschillende prestigieuze universiteiten in oost europa, maar toen de nazi's de macht grepen in zijn geboorteland Duitsland, verhuisde Einstein naar de verenigde Staten en werkte hij aan het "institute for Advanced Study" in New Jersey. Een van de dingen waarvoor Einstein de credit krijgt, is de ontdekking van het foto-elektrisch effect.
Donna Strickland
Donna Strickland is een andere naam die vaak wordt genoemd als een van de meest opmerkelijke Nobelprijs winnaars voor natuurkunde. Strickland, een wetenschapper van Canadese afkomst, won de Nobelprijs nog in 2018. Dit was voor haar methode om hoog intensieve, ultra korte optische pulsen te genereren. Gérard Mourou uit Frankrijk kreeg ook erkenning voor dit werk.
Met andere woorden, Strickland deed wat de meeste onder ons enkel van konden dromen: Ze mocht haar hele leven met lasers spelen. Hoewel we zeker niet zouden durven zeggen dat omdat het werk leuk kon zijn, het geen ongelofelijke prestatie was. De ontdekkingen konden enkel tot stand komen dankzij het onvermoeibare werk van Strickland en Mourou.
Controverses rondom de Nobelprijs voor natuurkunde
In tegenstelling tot de Nobelprijzen van scheikunde, die relatief drama vrij waren wanneer we de recente drama van 2020 niet erbij betrekken, kent de Nobelprijs van natuurkunde veel verschillende controverses. De Nobelprijs voor scheikunde 2020 is gekenmerkt door controverse omdat wetenschappers die misschien wel de eer hadden moeten krijgen voor de prijs, geen erkenning kregen. Dit is een maar al te bekend fenomeen in de wereld van de Nobelprijzen en nergens meer dan in de categorie van de natuurkunde. Daarom hebben we enkele van de meest schandalige controverses van de natuurkunde nobelprijs voorzien.
Albert Einstein
We hebben het net gehad over de erkenningen van Albert Einstein, maar door zijn baanbrekend werk is hij ook deel van verschillende controverses. Het gaat hier daarom ook niet over de prijzen die hij gewonnen heeft, maar over de prijzen die hij niet won. Het is namelijk zo dat Albert Einstein slechts één nobelrpijs in natuurkunde gewonnen heeft, maar dit is voor vel mensen vreemd. Hij heeft namelijk doorheen zijn hele leven belangrijke ontdekkingen en doorbraken voor de natuurkunde gemaakt.
Er waren veel mensen die beweerde dat Einstein ongelukkig was dat hij niet meerdere Nobelprijzen voor Natuurkunde heeft ontvangen. Zijn Annus Mirabilis-artikelen zijn daar een voorbeeld van. Deze behandelde namelijk belangrijke ontdekkingen met betrekking tot de speciale relativiteitstheorie. Andere wetenschappers zouden later Nobelprijzen winnen op gebieden waarin Einstein zelf aanvankelijk doorbraken maakte, waardoor het dus makkelijk is om te denken dat hij meerdere prijzen zou moeten hebben!
Satyendra Nath Bose
Een andere controverse waar Einstein bij betrokken was, was de controverse in 2001, bij wetenschapper Satyendra. Satyendra Nath Bose speelde namelijk een zeer belangrijke rol bij de Bose-Einstein-Statistieken die in 2001 een Nobelprijs wonnen zonder hem.
Vele vinden het een schandaal dat Bose nooit een Nobelprijs heeft ontvangen voor zijn indrukwekkende werk op het gebied van deeltjes statistiek, kwantumfysica en zijn bijdrage aan de theorie van Bose-Einsteincondensaten.
Bose zelf bleek niet echt onder de indruk te zijn van zijn uitsluiting van de ceremonie. Hij werd ooit eens geciteerd met de woorden:
Ik heb alle erkenning gekregen die ik verdien - Satyendra Nath Bose
Echter blijft het een van de meest bekende schandalen rond de Natuurkunde nobelprijs.
LIGO
Een van de meest recente schandalen in de Nobelprijs voor natuurkunde was in 2017. In dit jaar krgen Reiner Weiss, Kip Thorne en Barry Barish de Nobelprijs van natuurkunde. Echter waren er meer dan 1000 wetenschappers en ingenieurs die bijdragen geleverd hadden aan het werk waarvoor ze de prijs kregen.
Sommige beschouwen dit niet echt als een controverse, aangezien de regels van de Nobelprijs laten weten dat slechts 3 personen de eer kunnen krijgen. De drie wetenschappers vonden het zelf jammer dat de andere bijdragers niet werden geëerd. Maar het feit blijft dat de nobelprijs soms lijkt af te zien van veel bijdragende wetenschappers.
Voor het geval je nieuwsgierig bent, LIGO (Laser Interferometer Gravitational Wave Observatory) heeft bijgedragen aan de detectie van zwaartekrachtsgolven, wat natuurlijk een enorme prestatie is in de wereld van Natuurkunde.
Nobelprijzen per land
Het is altijd interessant om te zien hoe landen het tegen elkaar opnemen in verschillende metingen. Of het nu gaat om Sport of het Bruto binnenlands product, het is goed om een idee te hebben van welke landen het goed doen in welke gebieden. Dit is altijd goede informatie wanneer je deelneemt aan een quiz avond bij jou in de buurt.
Wanneer we kijken naar landen met de meeste Nobelprijzen in de natuurkunde, kunnen we de Verenigde Staten van Amerika op de eerste plaats zetten in de ranglijst. Ze hebben maar liefst 96 verschillende prijzen kunnen bemachtigen. Op de tweede plaats staat Duitsland met 28 Nobelprijzen voor dit onderwerp en op de derde plaats staat het verenigd koninkrijk met 25 Nobelprijzen in de natuurkunde!
Voor zowel scheikunde als natuurkunde lijkt het erop dat de landen die het meeste bijdxragen leveren en die het dus verdienen om de Nobelprijs te winnen de volgende landen zijn: Duitsland, De verenigde Staten, Het Verenigd Koninkrijk, Japan, Frankrijk en Zwitserland. Ook in ons land zijn er verschillende Belgische Nobelprijs winnaars geweest, maar vaak waren deze winnaars voor andere categorieën.
Wil je graag zelf tot de elite van wetenschappers behoren? Dan raden we je aan om een scheikunde of een natuurkunde bijles leraar te vinden via Superprof. Daag jezelf uit met door moeilijke onderwerpen te bestuderen en hiermee te groeien in deze wetenschappen. Dit kun je zelfs met online lessen doen zodat je je woonkamer niet hoeft te verlaten. Wacht niet langer, wie weet behaal jij nog wel een Nobelprijs in je leven.
Vond je dit artikel leuk? Laat een beoordeling achter!
Laden...
